سایۀ گستردۀ آرامش
دربارهٔ موهبت امنیت و بهایی که باید برای داشتنش بپردازیم
- سایۀ گستردۀ آرامش
- سایۀ گستردۀ آرامش
تصور کنید یکی از بهترین فیلمسازان تاریخ سینمای ایران هستید؛ در یکی از معتبرترین دانشگاه های جهان، فلسفه خواندهاید و ۲۵ فیلم در سابقه کاری شما به چشم میخورد که در حافظه جمعی مردم ماندگار شده است. احتمالا چنین توصیفی، شما را به یکی از اثرگذارترین سینماگران تبدیل کرده و این شخصیت، ثروتی ناملموس است و چهرهای ارزشمند برای خانواده و جامعه محسوب میشود. با این همه، پس از سالها افتخارآفرینی و تلاش در عرصه فرهنگ و هنر، وقتی تصمیم میگیرید در خانهای ویلایی که در ظاهر امن است و با نگهبان و دوربینهای مداربسته از آن مراقبت میشود روزگار را به آرامش بگذرانید، ناگهان شبح ناامنی پدیدار میشود. این پایان تلخ زندگی داریوش مهرجویی و همسرش است، وقتی در شبی پاییزی، یک کارگر ساده و همدستانش به بهانه اختلافی مالی، وارد خانهاش شده و عالیجناب سینمای ایران را کاردآجین کردند. تراژدی هولناکی که انتظار نداریم برای هیچکس رخ دهد، آن هم در خانه، که قرار است امنترین جای جهان هر کسی باشد.
آشنای گمشده
جوامع توسعهیافته، بسیار پیش از این به اهمیت حفاظت فردی و امنیت حریم شخصی، پی بردهاند اما به دلیل گستردگی مصداقهای امنیت و ناتوانی دولتها از تامین فراگیر آن برای همه مردم، بخشی از این خدمات توسط بخش خصوصی به شهروندان ارائه میشود. با این رویکرد، بخش خصوصی طیف گستردهتر و شخصیتری از این خدمات را به مشتریان عرضه میکند. خدماتی از قبیل محافظان شخصی و حرفهای، اسکورتهای امنیتی و حفاظتی، مانیتورینگ و دوربینهای مداربسته، تامین امنیت در حوزه دیجیتال، برقراری امنیت برای ملاقاتها و موارد گوناگون دیگر.
در ایران اما، داستان شکلی دیگر دارد و ارائه اغلب خدمات حفاظتی و امنیتی تنها بر عهده پلیس است. با این اوصاف هیچ عقل سلیمی انتظار ندارد که پلیس بتواند امنیت صد در صدی تامین کرده و سایه تمام مخاطرات را از سر همگان حذف کند. پس به ناچار شهروندان به روشهای گوناگون به دنبال امنتر ساختن محیط سکونت و کار یا محافظت از جان و اموال خود هستند. تمام مساله اما این نیست و اشکال آنجا آغاز میشود که حتی اگر بخواهیم برای حفاظت و امنیت هزینه گزافی بپردازیم، ابزارها و خدمات بخش خصوصی هم در قالب یک بسته کامل و یکپارچه، قابل تأامین نیست. به طور مثال اگر بخواهید برای افزایش ضریب امنیت محل سکونت خود، همزمان از خدمات نگهبانی، دوربینهای مداربسته و لایههای حفاظت فیزیکی دیگری بهرهمند شوید، باید به سراغ چندین خدماتدهنده بروید که این سبب میشود هماهنگی لازم بین بخشها وجود نداشته باشد و نتیجه ایجاد حفرههای امنیتی است که میتواند به آرامش و امنیت شما لطمه بزند. اختلالاتی که علت آن، عدم آگاهی هر کدام از خدمات دهندهها از عملکرد و نقاط ضعف دیگری است. این حلقه مفقوده سبب شده است تا مالکان فضاهای خصوصی همواره بخش عمدهای از انرژی و پول خود را صرف رسیدگی به این امور کنند و در نهایت باز هم نتیجه مطلوبی عایدشان نشود. زیرا کمتر مجموعهای پیدا میشود که ترکیبی کامل و یکپارچه از خدمات امنیتی به مشتریان خود ارائه کند. این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که فراهم کردن چتری فراگیر از امنیت، در گرو پرداخت هزینههایی قابل توجه است.
خانۀ امن کجاست؟
این روزها اگر اخبار را دنبال کنیم همواره با اضطرابی ناشی از تهدید امنیت خود، خانواده و اموالمان روبرو هستیم. افزایش سرقت منزل و خودرو، حتی جرائم خشنی مانند آدمربایی، زورگیری یا ورود به عنف، هر لحظه در کمین آرامش ما هستند. اغلب میکوشیم با راهکارهایی مانند نصب حفاظهای آهنی، قفلهای بزرگتر، دیوارهای بلندتر، استخدام نگهبان یا نصب دوربینهای بیشتر و دزدگیرهای جدیدتر، از محیط سکونت خود جایی امنتر برای زندگی بسازیم. اما هر از گاهی یک خبر یا رخداد میتواند خواب آرام را از چشمان ما برباید، مانند مثالی که در ابتدای این یادداشت گفته شد که در یک مجتمع ویلایی با وجود نگهبان و دوربین حفاظتی، چنان پایان تلخی برای زندگی یک هنرمند باارزش رقم خورد.
میتوان مدعی شد که با وجود رشد فناوریهای مراقبتی و استفاده از عوامل انسانی مانند نگهبانان محله و شرکتهای خدمات دهنده این حوزه، هنوز بسیاری از خانهها با نقاط ضعف و کاستیهای امنیتی روبرو هستند. با این وجود پس از قدری جستجو به مجتمعهای مسکونی متفاوتی برمیخوریم که سطح امنیت مطلوبی دارند و شایسته است که به روش حل مساله آنها پرداخته شود چرا که مهمترین ارزش این محیطها برای ساکنان، حس آرامش خاطری است که با روشهای مختلف تامین شده است. یکی از شیوههای رایج برای دستیابی به راه حل، یافتن بهترین شیوه (Best Practice) در مواجهه با موضوع مشابه است. پرداختن به نمونههای موفق و عملکردهای بهینه در یک زمینه، میتواند به حل آن مسأله در نقاط دیگر کمکی شایان توجه کند. هتلبرجهای باران در شهر مشهد، یکی از این نمونههای نادر هستند که با بررسی عملکرد آن در حوزه تامین امنیت، میتوان به الگوهایی دست یافت که بهترین عملکرد تلقی شده و در صورت همهگیر شدن این شیوه، امید میرود در آینده خانههایی امنتر برای زندگی تمامی شهروندان فراهم شود.
خانۀ امن کجاست؟
این روزها اگر اخبار را دنبال کنیم همواره با اضطرابی ناشی از تهدید امنیت خود، خانواده و اموالمان روبرو هستیم. افزایش سرقت منزل و خودرو، حتی جرائم خشنی مانند آدمربایی، زورگیری یا ورود به عنف، هر لحظه در کمین آرامش ما هستند. اغلب میکوشیم با راهکارهایی مانند نصب حفاظهای آهنی، قفلهای بزرگتر، دیوارهای بلندتر، استخدام نگهبان یا نصب دوربینهای بیشتر و دزدگیرهای جدیدتر، از محیط سکونت خود جایی امنتر برای زندگی بسازیم. اما هر از گاهی یک خبر یا رخداد میتواند خواب آرام را از چشمان ما برباید، مانند مثالی که در ابتدای این یادداشت گفته شد که در یک مجتمع ویلایی با وجود نگهبان و دوربین حفاظتی، چنان پایان تلخی برای زندگی یک هنرمند باارزش رقم خورد.
میتوان مدعی شد که با وجود رشد فناوریهای مراقبتی و استفاده از عوامل انسانی مانند نگهبانان محله و شرکتهای خدمات دهنده این حوزه، هنوز بسیاری از خانهها با نقاط ضعف و کاستیهای امنیتی روبرو هستند. با این وجود پس از قدری جستجو به مجتمعهای مسکونی متفاوتی برمیخوریم که سطح امنیت مطلوبی دارند و شایسته است که به روش حل مساله آنها پرداخته شود چرا که مهمترین ارزش این محیطها برای ساکنان، حس آرامش خاطری است که با روشهای مختلف تامین شده است. یکی از شیوههای رایج برای دستیابی به راه حل، یافتن بهترین شیوه (Best Practice) در مواجهه با موضوع مشابه است. پرداختن به نمونههای موفق و عملکردهای بهینه در یک زمینه، میتواند به حل آن مساله در نقاط دیگر کمکی شایان توجه کند. هتلبرجهای باران در شهر مشهد، یکی از این نمونههای نادر هستند که با بررسی عملکرد آن در حوزه تامین امنیت، میتوان به الگوهایی دست یافت که بهترین عملکرد تلقی شده و در صورت همهگیر شدن این شیوه، امید میرود در آینده خانههایی امنتر برای زندگی تمامی شهروندان فراهم شود.
آرامش، همین نزدیکی
بیش از یک دهه است که الگوی سکونتی جدیدی در کشور رایج شده که بنا بر شواهد، نخستین بار در برجهای مسکونی باران پایهگذاری شده است. این شیوه بهطور خلاصه، اداره کردن شبانهروزی یک خانه به شیوه یک هتل پنج ستاره است! ایدهای که اگرچه مشابه آن در برخی شهرهای مدرن دنیا دیده میشود اما میتوان گفت در ایران، ارائه چنین سطحی از خدمات و امکانات به ساکنان، بیسابقه بوده است.
با چنین رویکردی و به گواه چند تن از مخاطبانی که با آنها گفتگو کردیم، دریافتیم که در پانزده سال گذشته هیچ مساله جدی یا رخداد سوء امنیتی، مانند سرقت از منزل، سرقت خودرو، جرائم خشن، ورود به عنف و حتی موارد جزییتر در هتلبرجهای باران رخ نداده و این یعنی از محیط سکونتِ صدها خانواده، با مجموع زیربنایی بالغ بر یکصد هزار متر مربع به درستی محافظت شده است. مواجهه با این تجربههای زیسته، ما را بر آن داشت که با بررسی شیوه عملکرد این برجها تا حد امکان به الگوهایی قابل تکراری دست یابیم که میتواند برای تامین امنیت در دیگر مجموعههای مسکونی نیز پیادهسازی شود، به شرط آنکه در چارچوبی مشخص و بدون کم و کاست به اجرا درآید.
مراقبت ناکُنشگر و کُنشگر
فراهم آوردن امنیت و شیوه مراقبت از داراییها، مکانها و افراد در هتلبرجهای باران به دو گونه قابل دستهبندی است. دسته نخست و در عین حال بسیار مهم، مجموعهای متنوع از الگوهای ناکنشگر (Passive) را در بر میگیرد و دسته دیگر، اقدامهای کنشگر (Active) هستند که شامل تمامی روشهای رایج در دفع خطر و مقابله با تهدید است. مراقبت ناکنشگر، به اقدامهایی گفته میشود که قبل از بروز آسیب یا خطر انجام میشود تا در مواجهه با هرگونه تهدید موجب کاهش آسیبپذیری نیروی انسانی، ساختمانها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریانهای حیاتی شود؛ به طور خلاصه «دفاع با کمترین هزینه».
این مفهوم که در ادبیات نظامی با نام پدافند غیرعامل شناخته میشود مدتی است که پایش به حوزه معماری، ساخت و بهرهبرداری از ساختمان نیز باز شده است تا با کمترین هزینه بتوان بالاترین کارایی را در محیط سکونت فراهم کرد. پدافند غیرعامل را به معنای کاهش آسیبپذیری در هنگام بحران، بدون استفاده از اقدامهای نظامی و تنها با بهرهگیری از فعالیتهای فنی و مدیریتی برمیشمارند.
آرامش به سبک باران
در برج مسکونی باران ۳، طیف وسیعی از اقدامات مراقبت کنشگر (Active) بهطور معمول و شبانهروزی در حال اجرا هستند که با نام حفاظت فیزیکی شناخته میشوند. حضور تعداد قابل توجهی نگهبان ورزیده و متعهد در سه شیفت کاری مجزا، کنترل فعال ورود و خروج ساکنان، میهمانان، کارکنان و خودروها، نظارت بر دوربینها توسط عامل انسانی، از این جمله هستند که سطح مطلوبی از حس امینت و آرامش را برای ساکنان فراهم آورده است.
اما نقطه تمایز هتلبرجهای باران، ویژگیهای مراقبت ناکنشگر (پدافند غیر عامل) است که در شش دسته قابل تعریفند:
کانسپت
ایده محوری ارائه خدمات یک هتل در خانه، به خودی خود باعث کاهش جدی زمینه بروز ناامنی و خطر میشود. اینکه برای تفریح، ورزش، سرگرمی، سرویس خودرو، استخر، آرایشگاه، مهدکودک، سینما، رستوران، کافه و دهها نیاز دیگر، مجبور نباشید از خانه خارج شوید، تا حد بسیار زیادی سطح تماس با خطر یا ریسک مواجهه با دردسر و ناامنی را کاهش میدهد. از طرفی وجود خدمات باغبانی، تعمیر، نگهداری، خانهداری و از این قبیل، شما را از راه دادن افراد ناشناس به حریم خصوصیتان بینیاز میکند.
طراحی معماری
آمیختن کارویژههای هتلی و رفاهی با محیط سکونت، معماری هتلبرجها را بهطور کلی با هر بنای دیگری متفاوت میکند. مهمترین اصل مراقبت ناکنشگر در معماری، موضوعیابی است که در نحوه مواجهه با تعریف ماموریت هر فضا، شکل عوارض، پراکندگی و محیط معنا مییابد و نیازمند رعایت انضباط و اصول خاصی است. از محیط بیرونی ساختمان گرفته تا جنس خاک، نوع اقلیم و آب و هوا، همگی نیازمند توجه ویژه طراحان هتلبرجها برای دستیابی به پایداری و امنیت هستند. فاکتور بعدی مطالعه کافی و در نظر گرفتن سطح عملکرد ساختمان است که دارای چهار سطح عملکردی ایمنی جانبی، آستانه فروریزش، قابلیت استفاده بیوقفه و مبحث ۲۱ مقررات ملی ساختمان می شوند.
طراحی و مدیریت یکپارچه
در گروه باران از همان ابتدا و به محض شکل گیری ایده ارائه خدمات هتلی، حفاظت و تامین امنیت در دستور کار تیمهای طراحی، ساخت و بهرهبرداری قرار گرفته و مشاوره حوزه امنیتی بخشی از تمامی این فرایندهاست. همچنین با توجه به پراکندگی شرکتهای ارائهدهنده خدمات و برای دستیابی به یکپارچگی، هلدینگ باران مجموعه توانمند خدمات حفاظتی را در قالب قوانین موجود راهاندازی کرده است، فراموش نکنیم که قول ارائه بلندمدت خدمات هتلی و خدمات پس از فروش به ساکنان هتلبرجهای باران، نافی نگاه مقطعی و محدود به این مقوله است و از همان ابتدا بنای کار بر ارائه کامل و یکپارچه خدمات ایمنی و امنیت است، روشی که طیف گستردهای از خدمات در چارچوب مقررات موجود را در بر میگیرد.
سلامت، ایمنی و محیط زیست
آنچه در پروژههای ساختمانی به HSE معروف است، در برجهای باران به مرحله ساخت محدود نمیشود، بلکه از دوره طراحی آغاز شده و تا بینهایت زمان بهرهبرداری ادامه دارد. ارائه تمامی اطلاعات حوزه ایمنی برج باران، نیازمند گزارشی مفصل است اما بهطور فهرستوار میتوان به نکاتی اشاره کرد. هتلبرج باران ۳ سازهای تمام بتن مسلح با مقاومت بالا در برابر زلزلههایی تا قدرت ۸ در مقیاس ریشتر دارد. تعبیه سیستمهای استاندارد و بهروز اعلان و اطفاء حریق، سامانه خروج دود در سرتاسر فضاها، سیستم فشار مثبت هوا و بهطور کلی نحوه طراحی تاسیسات الکتریکال و مکانیکال همگی سبب شده تا این ساختمان از منظر ایمنی و سلامت، نمره بسیار بالاتری از دیگر بناهای موجود در ایران را به خود اختصاص دهد.
سرمایههای انسانی
میگویند برای حس کردن امنیت، آن قدر که آدمها مهم هستند، اسلحهها به کار نمیآیند. واقعیت آن است که عامل بسیار تعیینکننده در کیفیت امنیت، شخصیت، مهارت و نحوه عملکرد نیروهای انسانی است. از همین رو گروه باران در جذب و آموزش این نیروها، سرمایهگذاری جدی کرده و برای بهببود عملکرد و نگهداشت آنها نیز نهایت دقت را به خرج میدهد. سرمایههای انسانی در بخش امنیت و حفاظت باران پس از طی مراحل اولیه جذب، علاوه بر بررسی سلامت جسمی، روانی و سابقه فردی، آموزشهای مدونی را دریافت میکنند. بر اساس مقررات، منتخبان تحت نظارت شرکتی حفاظتی و زیر نظر پلیس قرار گرفته و در صورت قبولی در آزمونها در گروه باران مشغول به کار میشوند.
مراقبت هوشمند
ستقرار زیرساخت مناسب قبل از بهرهبرداری، استفاده از فناوریهای نوآورانه، همراه با استفاده از دانش روز دنیا در حوزه هوشمندسازی، عناصری دیگر هستند که مراقبت ناکنشگر در هتلبرجها را ممکن میسازد. از جمله فناوری تشخیص پلاک (ثبت دیتا و اجازه ورود و خروج به پارکینگ با تگهای RFID و …) و مانیتورینگ فراگیر در جایجای فضاهای اشتراکی، نقش مهمی در حفظ امنیت چنین محیطی دارند. به عنوان مثال مشاعات هتل برج مسکونی باران ۳ با تعداد ۱۶۰ دوربین مدار بسته تحت پوشش یک مرکز مانیتورینگ ۲۴ ساعته قرار دارد. این یعنی به طور میانگین در هر ۱۰۰ متر، یک دوربین تعبیه شده که نقاط کور را نزدیک به صفر میکند. به علاوه تعبیه فضای ذخیرهسازی بزرگ، دسترسی به دیتاهای ضبط شده توسط دوربینها در بازههای زمانی طولانی را میسر میسازد.
در جمعبندی یادداشت، اشاره دوباره به این نکته خالی از لطف نیست که هتلبرج مسکونی باران ۳، به عنوان یک شیوه عملکرد عالی (Best Practice) در تامین ایمنی و امنیت ساکنان خود، میتواند الگویی برای همه ساختمانهای مسکونی کشورمان باشد. باید امید داشت تا تمامی توسعهدهندگان، سازندگان و فعالان صنعت ساختمان، بیش از گذشته به آرامش و آسایش ساکنان بناهایی که عرضه میکنند، بها دهند و در برابر سرمایههای مالی و انسانی کشور پاسخگوتر از گذشته باشند.
آرمانشهر توس فصلنامهای است در حوزه سبک زندگی که با حمایت گروه باران منتشر میشود.
سایت اختصاصی مجله آرمانشهر: www.ArmanShahrMag.com